DE GESCHIEDENIS
Het kostershuisje, gelegen aan de Berg is bekend als het een na of zelfs het oudste huisje van Nuenen. Er zijn verschillende verhalen over de datum waarin het Kostershuisje tot leven is gekomen. Zo staat er op het ANWB-plaquette op het huisje dat het kostershuisje in 1763 is gebouwd. Dit is de tijd van de Wevers, het huisje werd dan ook gebouwd met als doel wevershuis.
Het kostershuisje heeft een lange geschiedenis en een hele lijst aan bewoners & eigenaren. Voor zover bekend is de eerste bewoner de wever Hendrik Spee. Hij woonde in het wevershuisje tot 1833. De volgende 6 jaar was de koopman genaamd Cornelis Wolsky de bewoner. Vanaf 1839 woont de zadelmaker Johannes Vollenberg in het huisje. Hij woont er tot 1854, dan komt het in handen van Dieles van Engeland. Het is niet bekend wanneer hij het wevershuisje door verkoopt aan Samuel van hoven en de dames van Renesse. In het jaar 1869 werd het huisje verkocht aan Willem van der Burg, vanaf nu zal het wevershuisje 100 jaar in het bezit zijn van zijn familie.
Willem van der Burg kwam op zijn dertiende levensjaar vanuit Den Haag naar Nuenen. In Nuenen werkte hij als damastwever bij van Hoven, de toenmalige weeffabriek aan de Papenvoort. Het voormalige koetshuis en Documentatie centrum van Van Gogh zijn de overblijfselen van de Wevers fabriek. Ook werkte hij als meesterknecht. Willem was getrouwd met Helena Joling. Zij hebben vijf dochters gekregen waarvan er maar 3 oud zijn geworden. Op 21 juli 1879 werd Willem weduwnaar van Helena. Vijf jaar later is hij getrouwd met Gerarda Sophia Molenbrugge. Ook met zijn nieuwe vrouw krijgt hij 6 kinderen, 3 dochters en 3 zonen. Ook deze keer sterven 2 kinderen al na een week. In 1916 is Willem van der Burg overleden. Zijn toenmalige vrouw Gerarda blijft in het wevershuisje wonen tot ook zij overlijdt in 1941.
Mien van der Burg bleef na de dood van haar ouders als enige familielid in Nuenen en bewoonde nog steeds het wevershuisje. Ze was kosteres van het protestantse kerkje aan de Papenvoort. Tot 1967 heef Mien van de Burg gewoond in het wevershuis wat in deze tijd hernoemt was tot kostershuisje vanwege haar beroep als kosteres. Nadat Mien het kosterhuisje heeft verlaten is het kosterhuisje verkocht aan de gemeente.
Er volgt een Restauratie die in die tijd 20.000 gulden kostte. Na de restauratie werd het kostershuisje niet meer gebruikt als woning. In 1972 is het kostershuisje benoemd als rijksmonument. Nog steeds in bezit van de gemeente Nuenen wordt het Kostershuisje in gebruik genomen door de Familie Scherpenseel-Waas. Ze openen een Antiek winkel genaamd ‘De Kosterswoning’. Burgemeester Smits van Oyen opende de winkel. Hij deed dit door een eeuwen oud symbolische offer te doen. Een zogenaamd `openingsoffer´. Hij plaatste een 14e eeuwse drinkkan onder de vloer, op deze manier werden de kwade geesten verdreven, door ze in de kan te bannen. Om de 14e eeuwse kan een eigentijdse inhoud te geven heeft de burgemeester een plastic Apollo raket in de kan gedaan. De Apollo raket moest de geestelijke en materiële afstand moest overbruggen tussen het donkere aardse verleden en het verlichte hemelse leven van de 20e eeuw. De kan ligt nog steeds onder de vloer net voorbij de drempel.
In 1982 verkoopt de gemeente het huisje. De toenmalige huurder wou het graag kopen maar dit liep anders af na het opduiken van het testament van Mien. Egidius Meulendijks beter bekent als Giel Meulendijks koopt het huisje over van de gemeente. In het testament van Mien van der Burg stond dat Giel het voorkeursrecht had bij verkoop.
Giel verkoopt het aan de makelaar van Santvoort. De makelaar verkoopt het huisje aan Richard van Haaren & Ton Scheepers. Ook zij toveren het kostershuisje om in een winkel, 'De stille kracht'. In 2017 verkopen Ton en Richard hun winkeltje. Wat de nieuwe plannen zijn voor het kostershuisje lees je hier.
DE RESTAURATIE IN 2017
Het Kosterhuisje is in begin 2017 nodig toe aan restauratie. In maart 2017 is er een inspectie rapport opgesteld. Hierin staan alle dingen aangegeven die aangepast moeten worden. Wat moet er dan allemaal gebeuren volgens het inspectie rapport? Het rieten dak begint hier en daar te slijten en buigt een beetje naar binnen door de verouderde dak constructie; het voeg en metselwerk moet herstelt worden; ingerot hout moet herstelt worden; er zijn dakpannen beschadigd en de schoorsteen is beschadigd. En dan zijn we nog niet eens begonnen over de binnenkant van het huisje, kortom er is genoeg te doen! Met een groep mensen wordt er voor gezorgd dat het Kostershuisje er na de restauratie weer als nieuw-oud uitziet. Het Kostershuisje is een monumentaal pand en we zullen met veel spelregels te maken krijgen bij de restauratie. Belangrijk is dat we totaal geen afbreuk doen aan de sfeer en dat alle karakteristieken van het mooie pandje bewaard blijven.
De volgende mensen hebben bijgedragen aan de restauratie:
- Dick Zweers, Bouw historicus. Hij zal een bouwhistorisch onderzoek doen naar het huisje. Het is niet alleen interessant om meer te weten te komen maar ook belangrijk dat er tijdens de restauratie geen originele kenmerken van het huisje verloren gaan.
- John van Lierop, erfgoedarchitect. Gespecialiseerd in architectuur in historische panden. 'Als architect combineer ik graag mijn passie voor architectuur en oude gebouwen met moderne en creatieve oplossingen. Daarbij zijn het (bestaande) gebouw, de omgeving en de persoonlijke wensen van de bewoners het uitgangspunt. Daarnaast zorgen we er samen voor dat het gebouw duurzaam de toekomst in gaat.'
- Joris van Zandenbouw, restauratie en renovatie monumentaal pand. Wanneer het nieuwer ontwerp voor het kostershuisje af is zullen zij het ontwerp waarmaken. Joris en zijn team zijn specialisten als het gaat om de restauratie van monumentale panden. Zij kunnen als geen ander de originele sfeer van het huisje herstellen en zorgen dat het weer klaar wordt gemaakt voor de toekomst
www.zandenbouw.nl.
DE EERSTE FASE
In de eerste fase is Dick Zweers bezig met een gedetailleerd bouwhistorisch onderzoek van het huisje. We wilden voorkomen dat er bij de restauratie, kostbare historische kernmerken van het huisje worden aangetast of verloren gaan. Volgens Dick is het huisje in eerste instantie in hout opgetrokken en is het daarna pas in steen neergezet. Op de houten originele pilaren in het huisje zijn nog kenmerken aangebracht door de bouwer voor het plaatsen van deze pilaren. Ook is het duidelijk dat het huisje in eerste instantie uit twee zelfstandige delen heeft bestaan. Een linker gedeelte en een rechter gedeelte. Er is zelfs het vermoeden dat er totaal rechts van het huisje nog een deur heeft gezeten.
Ook is John van Lierop (de architect) volop bezig geweest om het huisje in alle details in kaart te brengen. Er bestaan geen originele tekeningen van het huis, dus alles wordt in detail opgemeten en op papier gezet. Dit is waren de basis vormen van de uiteindelijke tekeningen om het huisje weer "future proof" te maken.
HET INTERIEUR EN SFEERIMPRESSIES
De restauratie/renovatie van het kostershuisje is niet alleen bedoeld om het er weer goed uit te laten zien, maar ook dat het weer verstevigd wordt zodat het weer lange tijd vooruit kan. De wegzakkende muren zijn gestut om verder wegzakken te voorkomen. Voegwerken in de gevel zijn eruit gehaald en met het juiste materiaal opnieuw aangebracht om het breken van gevelstenen te voorkomen. Het complete dak is aan vervanging toe en is volledig gerestaureerd.
Een van de belangrijkste punten van de restauratie was om alle elementen in het huisje die niet origineel waren weer zo origineel mogelijk te maken. Zo is het standaard glas in de kozijnen vervangen door hand getrokken glas. En de toenmalige vloer vervangen door een oude plavuizenvloer uit Frankrijk die het meest lijkt op een vloer zoals die er vroeger heeft gelegen. Het belangrijkste is dat er geen enkel origineel element uit het kostershuisje verloren gaat. Zo is er gekeken dat elk origineel element wat vervangen wordt in het huisje, een nieuwe functie vind. Balken uit het oude dak worden bijvoorbeeld omgetoverd tot nieuwe elementen in de keuken.
In combinatie met de originele kenmerken van het huisje komt er een modern interieur. Hier onder een sfeer impressie van de moderne badkamer met het historische stierbloed rood.
Tijdens de bouwhistorische verkenning zijn verschillende belangrijke kenmerken gevonden van het huisje die absoluut bewaard moeten blijven. Leuk weetje over het kleurgebruik, er is door de bouwhistoricus kleuronderzoek gedaan om door het afkrabben van diverse laagjes verf de originele kleur te van de kozijnen te bepalen. Binnen wordt er onder andere met historisch stierenbloed rood gewerkt.
Het interieur is zo ontworpen dat kenmerkende oude en verborgen elementen zoals een originele lemen schoorsteen(zeer zeldzaam) en de kapconstructie zichtbaar worden gemaakt door gebruik te maken van in glazen doorkijkjes in het plafond.
Zoals je van buiten kan zien biedt het kostershuisje geen zeeën van ruimte, het is daarom belangrijk om door middel van truckjes en materiaalgebruik een ruimtelijk gevoel te creëren. Bijvoorbeeld door gebruik van glas worden onbelemmerde doorkijkjes gemaakt om daarmee diepte te scheppen. In de slaapkamer is er geen ruimte voor een grote klerenkast, dus een kleren rek in plaats van een kast. Om de kamers ruimer te laten lijken worden muurkleuren doorgetrokken naar de volgende ruimten. Zo krijg je in elke kamer het gevoel dat de kamer om het hoekje verder gaat. Met de inrichting van het huisje is de ruimte natuurlijk zeer bepalend, het blijft passen en meten maar het resultaat zal een monumentaal pandje met moderne elementen zijn.
In de Eetkamer wordt er plek gecreëerd voor zo'n tien man aan tafel. In de eetkamer komt naast een modern interieur ook een historische sfeer naar voren. Er wordt een kachel aangesloten op de stenen schoorsteen en er komt een doorkijk naar de originele lemen schoorsteen.
DE RESTAURATIE
In maart 2017 is dan eindelijk de restauratie echt begonnen. Vanaf dag een is er heel hard gewerkt. Er is begonnen met het stutten van de muren zodat het huisje meteen een stevige fundering heeft.
Om de muren te stutten moet eerst de oude fundering worden uitgegraven. Behalve zand en stenen kwamen er ook nog bijzondere voorwerpen te voorschijn uit de grond. Op de foto links zijn de vondsten te zien. De vondsten zijn nu bij de Heemkunde Kring in Nuenen om verder onderzocht te worden.
